Εκπαιδευτική πολιτική Νέας Δημοκρατίας: Καινοτομία ή μία …Pisa μπλε; του Νίκου Δαμιανάκη

Εκπαιδευτική πολιτική Νέας Δημοκρατίας: Καινοτομία ή μία …Pisa μπλε; του Νίκου Δαμιανάκη

  • |

Η παιδεία και η εκπαίδευση συμβάλουν αποφασιστικά, όχι µόνο στην παραγωγή υποκειμένων (ή όπως θα έλεγε ο Αλτουσέρ, των Υποκειμένων) της εργασίας αλλά και στο διαχωρισμό των εργασιακών κλάδων, µε σκοπό την τελική «οικειοποίηση των γνώσεων, των ικανοτήτων και των δεξιοτήτων τους» από τους Κεφαλαιοκράτες και ιδιοκτήτες των µέσων παραγωγής. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η παιδεία και η εκπαίδευση  εκφράζουν συνολικά το περιεχόµενο των παραγωγικών σχέσεων, σε αλληλεπίδραση µε τις παραγωγικές δυνάµεις. Αντικατοπτρίζουν, δηλαδή, έναν συγκεκριµένο κοινωνικό καταµερισµό της εργασίας.

Οι αλλεπάλληλες κρίσεις (οικονομική, υγειονομική και η καθοδόν ενεργειακή-επισιτιστική)  και το κυρίαρχο καθεστώς της χώρας, µέσω των πολιτικών εκπροσώπων τους, «επιτάσσουν» κι έχουν δημιουργήσει ήδη ραγδαίες αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα. Στα πλαίσια αυτά, θα µπορούσε να ειπωθεί, πως επιχειρείται και σε μεγάλο μέρος έχει επιτευχθεί, µια βίαιη µμετάλλαξη,, στις λειτουργίες, στο περιεχόµενο και την κατεύθυνση της έρευνας και της διδασκαλίας, που οδηγούν την επιστήµη και το «σχολείο» (στην προκειμένη περίπτωση το πανεπιστήμιο) σε πλήρη υπαγωγή στην κυρίαρχη λογική και τάξη. Σε ένα ιδιότυπο «ιδού ο στρατός σας».

 

Η ιδεολογία της εκπαίδευσης

Στις καπιταλιστικές κοινωνίες, όπου η µετεξέλιξη της κοινωνικής συνείδησης και η υποστήριξη του κυρίαρχου ταξικού αφηγήµατος, (σε επίπεδα συµφερόντων και σχέσεων), βασίζονται στη µεθοδική (ή µεθοδευµένη) καλλιέργεια-µετάδοση συγκεκριµένων ιδεών, και συνήθως, επιδιώκεται η χειραγώγηση των πράξεων και των σκέψεων των πολιτών. Κατά τον συγκεκριµένο τρόπο η εκπαίδευση αποκτά ηγεµονική θέση, ως µηχανισµός στο Καπιταλιστικό Σύστηµα.

Το σχολείο, ως οργανικό κοµµάτι της εκπαίδευσης, κατέχει τον ρόλο της «αναπαραγωγικής μηχανής» των ιδεών, που, κατά τη γνώμη των μηχανισμών του Κεφαλαίου, χρειάζονται χειραγώγηση για να οδηγήσουν με την σειρά τους σε κοινωνική και εργασιακή χειραγώγηση. Οι γνώσεις, που προσφέρονται στους μαθητές/φοιτητές, εµπεριέχουν συγκεκριµένες οπτικές για την κοινωνία, και διαµορφώνουν αξίες, κανόνες και πρότυπα συµπεριφοράς, που βασίζονται και προσανατολίζονται πάντα από και προς το χώρο της κυρίαρχης ιδεολογίας Στόχος τους να κάνουν τους µαθητές ικανούς και πρόθυµους ν΄ αναλάβουν προκαθορισµένες κοινωνικές θέσεις και εργασιακές θέσεις.

Σύμφωνα με τον Γκράμσι, το σχολείο κατέχει έναν επιτελικό ρόλο στην διαµόρφωση και την επικράτηση της ιδεολογικής ηγεµονίας, δηλαδή του κυρίαρχου αφηγήµατος. Η ιδεολογική ηγεµονία κατακτιέται από την εργατική τάξη κατά την προσπάθεια της τελευταίας για διεύρυνση του µορφωτικού της επιπέδου. Η αστική τάξη δεν δύναται ούτε να κατακτήσει ούτε να διατηρήσει την εξουσία της, αν δεν αφήσει τους «εργάτες/εργαζόμενους» κοινωνικά και επιστημονικά αναλφάβητους. Η εκπαίδευση έχει ρόλο επιτελικό, ώστε να αναπαραχθεί άµεσα η ιδεολογία του συστήµατος. Συγκεκριμένα, η γνώση, που μεταλαμπαδεύει το ιδιωτικοποιημένο αστικό σχολείο αντανακλά και αναπαράγει  συνειδήσεις, αντιλήψεις και ιδέες υποταγής και διατήρησης των εργαζομένων και των επιστημόνων στα δεσμά των Αστών.

Στην Ελλάδα, δώδεκα χρόνια τώρα, το σύστηµα της παιδείας και εκπαίδευσης έχει υποστεί, σε συνεργασία πάντα µε τους διεθνείς οργανισµούς (Ευρωπαϊκή Ένωση, ΟΟΣΑ κλπ) και µε το πολιτικό και επιχειρηµατικό προσωπικό της χώρας, µια σκληρή πίεση για τη διεύρυνση και εντατικοποίηση του µηχανιστικού και ποσοτικοποιηµένου χαρακτήρα του. Η αποτελεσµατικότητα και η, αγοραίου τύπου, αξιολόγηση, ως κυρίαρχες έννοιες-αντιλήψεις της σύγχρονης νεοφιλελεύθερης εποχής, οδηγούν στην αντικειµενοποίηση όλων των πτυχών της εκπαίδευσης και της παιδείας. Με αποτέλεσμα την αλλοίωση, εν πολλοίς, του φιλοσοφικού, ιδεατού και συγχρόνως διαλεκτικού χαρακτήρα του. Η δηµόσια εκπαίδευση απαξιώνεται και ιδιωτικοποιείται, χάνοντας τον κοινωνικό χαρακτήρα της. Περνά από µια διαδικασία κοστολόγησης κι αποκτά χρηµατικό αντίτιµο, απονευρώνεται και οδηγείται σε µια πρόωρη σήψη. Αποτέλεσµα της διαδικασίας αυτής, είναι να αποµακρύνεται από τον µορφωτικό της χαρακτήρα, περιορισµένη στη παροχή ορισµένων δεξιοτήτων, που απαιτεί σήµερα η επονοµαζόµενη Αγορά.

 

Συγκεκριμένα για το Νόμο Κεραμέως

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω η αναπαραγωγή της κυρίαρχης ιδεολογίας οδηγεί στη αναδιαμόρφωση της κοινωνικής πραγματικότητας, την παρεμπόδιση της ανάπτυξης της κριτικής σκέψης και γνώσης, των μηχανισμών και εννοιολογικών εργαλείων κριτικής και  κατανόησης της πραγματικότητας του φυσικού και κοινωνικού κόσμου.

Η κα Κεραμέως, παίρνοντας ακόμη μια φορά τη σκυτάλη από τη Γιαννάκου, τον Στυλιανίδη, τη Διαμαντοπούλου, τον Αρβανιτόπουλο και τον Γαβρόγλου θέτει ως προτεραιότητα  του σχεδίου νόμου, (πρώτα σε διοικητικό επίπεδο), την πλήρη κατάργηση του «δημοκρατικοφανούς» τρόπου διοίκησης των πανεπιστημίων. Αντιγράφοντας τη Διαμαντοπούλου επαναφέρει τα Συμβούλια Διοίκησης. Τα ελληνικά πανεπιστήμια, τίθενται για μια ακόμη φορά υπό την κηδεμονία των καθηγητών-συμβούλων του εξωτερικού, μια κίνηση που εκφράζει επιδεικτικά την απαξίωση της κυβέρνησης και της αστικής τάξης προς τα δημόσια (ή ότι δημόσιο έχει μείνει σε αυτά) πανεπιστήμια αλλά μια αποικιοκρατική λογική που διακατέχει εκ καταβολή ελληνικού κράτους, την ελληνική άρχουσα τάξη, πως «οι ξένοι (βλέπε αμερικανογερμανοί) ξέρουν καλύτερα».

Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου: «Η συγκρότηση των νέων Συμβουλίων διοίκησης θα γίνεται μεν με  εκλογή των εσωτερικών μελών από τους πανεπιστημιακούς του κάθε ιδρύματος και τα εσωτερικά μέλη θα επιλέγουν τα υπόλοιπα , λεγόμενα «εξωτερικά » μέλη -που θα προέρχονται απο ελληνικά η και ξένα ιδρύματα, όπως γινόταν και επί Διαμαντοπούλου.  Η διαφορά είναι όμως ότι τα Συμβούλια Διοίκησης στη συνέχεια θα επιλέγουν τον Πρύτανη του ιδρύματος ο οποίος δεν θα εκλέγεται πλέον από τους πανεπιστημιακούς του κάθε ΑΕΙ με τις πρυτανικές εκλογές, όπως γίνεται τώρα».

Θα παρατηρήσει κανείς πως σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια στη διαδικασία αυτή δεν θα συμμετέχουν οι φοιτητές.

Οι μόνες εκλογικές διαδικασίες που θα παραμείνουν είναι η εκλογή διοίκησης των τμημάτων των ΑΕΙ, (Πρόεδρος, Αναπλ. Πρόεδρος και Κοσμήτορας) τα οποία διατηρούνται ως η βασική ακαδημαϊκή μονάδα των Ιδρυμάτων. Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις των μελών ΔΕΠ διαφόρων Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων οι αρμοδιότητες του πρύτανη -και κατ’ επέκταση του πρυτανικού συβουλίου- αποδυναμώνονται πλήρως, αφού δεν θα εκλέγεται κάποιος πανεπιστημιακός αλλά θα διορίζεται και θα έχουν περιορισμένες αρμοδιότητες, οι οποίες θα καθορίζονται από Συμβούλια Διοίκησης και θα έχουν να κάνουν κυρίως με ακαδημαϊκά ζητήματα.

Ο προγραμματισμός και η εσωτερική λειτουργία των ΑΕΙ (προγράμματα σπουδών, μεταπτυχιακά, διδακτορικα) θα αποφασίζονται, θα χαράσσονται και θα υλοποιούνται από τα Συμβούλια ενώ  η άσκηση διοίκησης θα πραγματοποιείται από τον γραμματέα του Συμβουλίου που ως άλλος μάνατζερ  θα αποφασίζει και θα ασκεί πολιτική στη λογική του επιχειρηματικού πανεπιστημίου που θέλει να φτιάξει η κυβέρνηση. Η λογική της επιχειρηματικότητας εμπεριέχει για παράδειγμα, τη θεσμοθέτηση παράλληλων τίτλων σπουδών από τα και σε διαχωρισμό πανεπιστημίων-ελίτ και πανεπιστημίων δεύτερης μοίρας μέσω του περιεχομένου των προγραμμάτων σπουδών δευτερεύουσας κατεύθυνσης-παράλληλης παρακολούθησης με σκοπό την συγκέντρωση των απαραίτητων ECTS, προγράμματων σπουδών σύντομης διάρκειας και τα πιστοποιητικά ψηφιακών ή γνωστικών δεξιοτήτων.

Γίνεται φανερό πως, υπονομεύονται τα ενιαία προγράμματα σπουδών, και μετατρέπονται σε προγράμματα παροχής κατακερματισμένων δεξιοτήτων και συλλογής πιστωτικών μονάδων. Δημιουργούνται πτυχία και απόφοιτοι κατόπιν εντολής των επιχειρήσεων-χορηγών των Ιδρυμάτων. Απελευθερώνεται η πλήρης αναγνώριση των πτυχίων της αλλοδαπής στο ΔΟΑΤΑΠ με εξίσωση των τριετών σπουδών στο εξωτερικό με τις τετραετείς στην Ελλάδα.

Δεν είναι υπερβολικό να ειπωθεί πως ο ρόλος της αστυνομίας, πανεπιστημιακής ή όχι θα είναι να προστατεύσει, ως καλός Σεκιουριτάς, την απρόσκοπτη είσοδο των managers, των επιχειρηματικών ομίλων και την απρόσκοπτη χρήση και αξιοποίηση προς όφελός τους όλων των λειτουργιών και των υποδομών του δημόσιου πανεπιστήμιου.

Η βιομηχανία μεταπτυχιακών και διδακτορικών (που έχει ήδη δημιουργηθεί όπως π.χ τα μεταπτυχιακά Ειδικής Αγωγής, Περιβαλλοντικής/Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης κ.λπ.) θα επιτελέσει καταλυτικά στην καταστρατήγηση  κάθε διεξαγωγή έρευνας για τις κοινωνικές  ανάγκες και την κοινωνική πρόοδο. Σε συνδυασμό με τη συνειδητή υποχρηματοδότηση των ΑΕΙ, μοναδικός δρόμος για τη χρηματοδότηση της ερευνητικής δραστηριότητας θα είναι οι εταιρείες και οι παραγγελίες του Αμυντικοβιομηχανικού και Ιατροφαρμακευτικού Συμπλέγματος . Φυσικά, η εταιρία-χρηματοδότης θα επιβάλλει τους κανόνες της και θα εξασφαλίζει τις απαιτήσεις της. Κανόνες επίσης θα τίθενται και στην εκλογή των μελών ΔΕΠ. Ως προς τις Φυσικές Επιστήμες, π.χ στα τυπικά προσόντα εκλογής ενός μέλους ΔΕΠ στα κριτήρια πλέον συμπεριλαμβάνονται επίσημα η ίδρυση τεχνοβλαστών (spin offs) και η συμμετοχή του υποψηφίου ως μέλος ή μέτοχος σε spin off εταιρεία, όπως, επίσης, η προσέλκυση ερευνητικών χρηματοδοτήσεων.

Ως προς τα Φοιτητικά Δρόμενα και στον απόηχο της ΗΤΤΑΣ ΤΗΣ ΔΑΠ μετά από 35 χρόνια (χωρίς να δίνουμε συγχωρωχάρτι στην ΠΚΣ για αστοχίες της τα προηγούμενα χρόνια) η κα Κεραμέως και η ΝΔ καταργούν την εκπροσώπηση των φοιτητών στα όργανα διοίκησης μέσω των φοιτητικών συλλόγων και επιχειρείται η δημιουργία ανταγωνιστικής συλλογικής έκφρασης των φοιτητών, μέσω του Συμβουλίου των Φοιτητών. (κάτι σαν την διορισμένη από τη Χούντα ΕΦΕΕ…κατά μάνα και κατά κύρη η ΝΔ δηλαδή). Χαρακτηρίζοντας  συνδικαλιστικές δράσεις των φοιτητικών συλλόγων  πειθαρχικά παραπτώματα που επιφέρουν ποινές σε όσους ασκούν διοίκηση. Τέλος θεσμοθετείται η ανώτατη διάρκεια των σπουδών (+2 χρόνια στις τετραετείς σχολές, +3 χρόνια στις πενταετείς) και οι διαγραφές των φοιτητών που υπερβαίνουν αυτή τη διάρκεια.

Επίλογος

Τις τελευταίες μέρες υπάρχει ένα κρεσέντο βίας, αιματοχυσίας και άκρατης καταστολής από την Αστυνομία απέναντι στις Αριστερές Φοιτητικές Παρατάξεις. Με αστείες αφορμές και δικαιολογίες η κυβέρνηση μας δίνει μια εικόνα από το μέλλον της ελληνικής κοινωνίας με πολλές πινελιές «άλλων εποχών» για τις οποίες η ελληνική Δεξιά, όχι μόνο θα έπρεπε να ντρέπεται, αλλά που είναι και από τους βασικούς λόγους που η Δεξιά πρέπει να ξεριζωθεί (πολιτικά) από τη χώρα.

Στο νομοσχέδιο Κεραμέως, παρά τις παρατάσεις για δήθεν δημόσιο διάλογο, έχει αντιταχθεί σύσσωμη η «γαλάζια» πανεπιστημιακή μερίδα, καθώς αντιλαμβάνεται ότι με αυτό το νόμο θα χάσει πολλά από τα κεκτημένα της. Αυτό όμως δεν αποτελεί λόγο εφησυχασμού. Η ελληνική Δεξιά σε όλους τους κοινωνικούς τομείς, έχει αποδείξει ότι και αφερέγγυα είναι και «ευάλωτη» σε προσφορά προνομίων. Άρα τίποτα δεν εγγυάται πως την επόμενη μέρα της ψήφισης του νόμου, οι δεξιοί πανεπιστημιακοί που σήμερα είναι στα «κάγκελα» αύριο δεν θα υπηρετεί ως «βασιλικότερος του βασιλέως» την κα Κεραμέως. Με το αζημίωτο φυσικά.
Η ελληνική Δεξιά άλλωστε έχει στο αίμα  της, τη βία την προβοκάτσια, τις ασφαλίτικες πρακτικές, την εκδούλευση  και την ικανοποίηση συμφερόντων. Από την ΕΡΕ έως την ΝΔ.

Για το λόγο αυτό η διεκδίκηση ενός δημοκρατικού δημόσιου και δωρεάν πανεπιστημίου δεν πρέπει να είναι επίδικο και διεκδίκηση αριστερών πολιτικών ή φοιτητικών παρατάξεων. Οφείλει να είναι συνολική κοινωνική διεκδίκηση της συλλήβδην της προοδευτικής μερίδας της κοινωνίας. Και η μεταλαμπάδευση του επίδικου της διεκδίκησης αυτής στην κοινωνία είναι καθήκον της Αριστεράς.

kommon.gr