Να θυμόμαστε τους Ρώσους που αγωνίστηκαν ενάντια στον πόλεμο του Πούτιν

Μπο­ρεί να ει­πω­θεί με βε­βαιό­τη­τα ότι στη διάρ­κεια του ενός χρό­νου μετά την ει­σβο­λή στην Ου­κρα­νία, η κυ­βέρ­νη­ση της Ρω­σί­ας με­τα­σχη­μα­τί­στη­κε και με­τα­τρά­πη­κε τε­λι­κά σε μια ανοι­χτά κα­τα­σταλ­τι­κή δι­κτα­το­ρία. Ενώ κατά τα τε­λευ­ταία λίγα χρό­νια συ­ντρί­φτη­κε σχε­δόν κάθε ορ­γα­νω­μέ­νη αντι­πο­λί­τευ­ση και ασκή­θη­κε τρο­μα­κτι­κή πίεση πάνω σε κάθε ανε­ξάρ­τη­το μέσο ενη­μέ­ρω­σης, η Ρωσία δια­τη­ρού­σε τα χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά αυτού που πε­ρι­γρά­φε­ται ως «δη­μο­κρα­τία υπό επί­βλε­ψη» -με κά­ποιες εξαι­ρε­τι­κά πε­ριο­ρι­σμέ­νες πο­λι­τι­κές ελευ­θε­ρί­ες και ένα επι­σή­μως πο­λυ­κομ­μα­τι­κό σύ­στη­μα.

Σή­με­ρα, εκ των υστέ­ρων, μπο­ρού­με να δούμε πώς οι κα­τα­σταλ­τι­κές προ­σπά­θειες των τε­λευ­ταί­ων χρό­νων ήταν μέρος της προ­ε­τοι­μα­σί­ας για τον πό­λε­μο.

Μέχρι τη μοι­ραία μέρα της 24ης Φε­βρουα­ρί­ου 2022, πολ­λοί πο­λι­τι­κοί ηγέ­τες που θα μπο­ρού­σαν να είχαν κα­λέ­σει σε αντι­πο­λε­μι­κές δια­δη­λώ­σεις (όπως ο Αλε­ξέι Να­βάλ­νι) είχαν ήδη φυ­λα­κι­στεί, το κοινό των εναλ­λα­κτι­κών μέσων ενη­μέ­ρω­σης μειω­νό­ταν συ­νε­χώς λόγω των πε­ριο­ρι­σμών και τα νό­μι­μα κοι­νο­βου­λευ­τι­κά κόμ­μα­τα (κυ­ρί­ως το Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμμα) είχαν εκ­κα­θα­ρι­στεί από πραγ­μα­τι­κά αντι­πο­λι­τευό­με­νους αγω­νι­στές. Είναι προ­φα­νές ότι ο πό­λε­μος δεν είχε μόνο εξω­τε­ρι­κούς, αλλά και εσω­τε­ρι­κούς στό­χους -να δια­σφα­λί­σει την ανε­ξέ­λεγ­κτη προ­σω­πι­κή ισχύ του Βλα­ντι­μίρ Πού­τιν και την πλήρη κυ­ριαρ­χία του πο­λι­τι­κού του μη­χα­νι­σμού στη ρω­σι­κή κοι­νω­νία.

Λο­γο­κρι­σία

Μια εβδο­μά­δα μετά την ει­σβο­λή στην Ου­κρα­νία, το ρω­σι­κό κοι­νο­βού­λιο υπερ­ψή­φι­σε ομό­φω­να μία δέσμη νόμων οι οποί­οι ου­σια­στι­κά ει­σή­γα­γαν στρα­τιω­τι­κή λο­γο­κρι­σία. Συ­νε­πώς, για τη διά­δο­ση «ψευ­δών πλη­ρο­φο­ριών σχε­τι­κά με τις ενέρ­γειες των ενό­πλων δυ­νά­με­ων» θα μπο­ρού­σε κα­νείς να λάβει έως και δέκα χρό­νια κά­θειρ­ξη, ενώ για την «δυ­σφή­μι­ση του στρα­τού» έως και πέντε χρό­νια φυ­λά­κι­ση. «Ψευ­δές» ση­μαί­νει οτι­δή­πο­τε δια­φέ­ρει από τις επί­ση­μες ανα­φο­ρές του Υπουρ­γεί­ου Άμυ­νας -για πα­ρά­δειγ­μα, η διά­δο­ση γε­γο­νό­των σχε­τι­κά με τη ρω­σι­κή στρα­τιω­τι­κή βία κατά αμά­χων ή τον πραγ­μα­τι­κό αριθ­μό των απω­λειών του στρα­τού.

Τα πιο εξω­φρε­νι­κά πα­ρα­δείγ­μα­τα του τρό­που που λει­τουρ­γεί αυτή η νο­μο­θε­σία ήταν οι συλ­λή­ψεις του φι­λε­λεύ­θε­ρου πο­λι­τι­κού Ιλία Βασίν, ο οποί­ος κα­τα­δι­κά­στη­κε σε 8μιση χρό­νια κά­θειρ­ξη επει­δή μί­λη­σε δη­μό­σια για τα γε­γο­νό­τα στο προ­ά­στιο του Κιέ­βου Μπού­τσα, και του ανα­πλη­ρω­τή δη­μο­τι­κού συμ­βού­λου της Μό­σχας Αλε­ξέι Γκο­ρί­νοφ, ο οποί­ος κα­τα­δι­κά­στη­κε σε 7 χρό­νια μόνο και μόνο επει­δή απο­κά­λε­σε «βα­ναυ­σό­τη­τα» τη διε­ξα­γω­γή ενός το­πι­κού φε­στι­βάλ κατά τη διάρ­κεια του πο­λέ­μου.

Τόσο γνω­στοί ακτι­βι­στές όσο και απλοί άν­θρω­ποι έχουν διω­χθεί με αυ­τούς τους νό­μους, ακόμα και για πράγ­μα­τα που είπαν ιδιω­τι­κά στο προ­σω­πι­κό τους πε­ρι­βάλ­λον. Έτσι, τον Μάρ­τιο στη Μόσχα, ένας αστυ­νο­μι­κός (ου­κρα­νι­κής κα­τα­γω­γής) συ­νε­λή­φθη επει­δή είπε τη γνώμη του για τα όσα συμ­βαί­νουν σε τη­λε­φω­νι­κή επι­κοι­νω­νία με τους συγ­γε­νείς του.

Στην επαρ­χια­κή πόλη Πέν­τζα, μια δα­σκά­λα συ­νε­λή­φθη αφού την κα­τέ­δω­σαν οι μα­θη­τές της, γιατί στη διάρ­κεια ενός μα­θή­μα­τος κα­τα­δί­κα­σε τους ρω­σι­κούς βομ­βαρ­δι­σμούς στη Μα­ριού­πο­λη.

Συ­νο­λι­κά, μέχρι το τέλος του 2022, είχαν ασκη­θεί πε­ρί­που 400 ποι­νι­κές διώ­ξεις για «διά­δο­ση «ψευ­δών πλη­ρο­φο­ριών» και «δυ­σφή­μι­ση του στρα­τού». Το απο­τέ­λε­σμα αυτής της κα­τα­στο­λής ήταν η εξά­πλω­ση μιας ατμό­σφαι­ρας φόβου που δια­πο­τί­ζει την κοι­νω­νία -οι άν­θρω­ποι φο­βού­νται να εκ­φρά­σουν τις από­ψεις τους όχι μόνο στα μέσα κοι­νω­νι­κής δι­κτύ­ω­σης, αλλά και σε προ­σω­πι­κές συ­νο­μι­λί­ες.

Υπήρ­ξαν και δη­μό­σιες εκ­δη­λώ­σεις δια­φω­νί­ας. Οι δια­δη­λώ­σεις τις πρώ­τες μέρες του πο­λέ­μου κα­τε­στά­λη­σαν βά­ναυ­σα, με χι­λιά­δες δια­δη­λω­τές να υπο­βάλ­λο­νται σε συλ­λή­ψεις, τε­ρά­στια πρό­στι­μα και βία μέσα στα αστυ­νο­μι­κά τμή­μα­τα. Μέχρι το πε­ρα­σμέ­νο κα­λο­καί­ρι, οι αντι­πο­λε­μι­κές δια­μαρ­τυ­ρί­ες είχαν πλέον απο­κτή­σει υπό­γειο χα­ρα­κτή­ρα «πα­ρα­νο­μί­ας»:  γκρά­φι­τι (τα οποία συ­νή­θως σκε­πά­ζο­νται με μπο­γιά μέσα σε μια μέρα), ανυ­πό­γρα­φες προ­κη­ρύ­ξεις ή εμπρη­σμοί κρα­τι­κών κτι­ρί­ων (κυ­ρί­ως στρα­το­λο­γι­κών γρα­φεί­ων). Το τε­λευ­ταίο αυτό είδος δια­μαρ­τυ­ρί­ας έχει γίνει αρ­κε­τά δια­δε­δο­μέ­νο -μέ­χρι σή­με­ρα, έχουν γίνει γνω­στές 77 τέ­τοιες ενέρ­γειες σε όλη τη χώρα, από το Κα­λί­νιν­γκραντ έως το Βλα­δι­βο­στόκ.

Παρά το γε­γο­νός ότι οι Αρχές ψά­χνουν δρα­στή­ρια τους εμπρη­στές, μέχρι στιγ­μής έχουν εντο­πι­στεί δρά­στες μόνο για τις μισές από αυτές τις πε­ρι­πτώ­σεις. Αλλά η πιο πραγ­μα­τι­κά μα­ζι­κή μορφή πα­θη­τι­κής αντί­στα­σης μέχρι στιγ­μής είναι η εγκα­τά­λει­ψη της χώρας: μετά την επι­στρά­τευ­ση που ανα­κοι­νώ­θη­κε τον Σε­πτέμ­βριο, εκα­το­ντά­δες χι­λιά­δες έφυ­γαν από τη Ρωσία, οι πε­ρισ­σό­τε­ροι από τους οποί­ους εγκα­τα­στά­θη­καν προ­σω­ρι­νά στη Γε­ωρ­γία, την Αρ­με­νία, το Κα­ζακ­στάν και την Τουρ­κία.

Η πλα­τιά υπο­στή­ρι­ξη του πό­λε­μου στη Ρωσία, όπως κα­τα­γρά­φε­ται τα­κτι­κά στις δη­μο­σκο­πή­σεις (που διε­νερ­γού­νται κυ­ρί­ως από δη­μο­σκό­πους που συν­δέ­ο­νται με το Κρεμ­λί­νο), οφεί­λε­ται κυ­ρί­ως στον φόβο.

Οι άν­θρω­ποι έχουν μάθει να εκλαμ­βά­νουν τέ­τοιες δη­μο­σκο­πή­σεις ως δο­κι­μα­σία της αφο­σί­ω­σής τους στο κρά­τος και είναι έτοι­μοι να δώ­σουν ακρι­βώς την απά­ντη­ση που θέλει το κρά­τος να ακού­σει. Επι­πλέ­ον, η επί­ση­μη προ­πα­γάν­δα πλά­θει συ­στη­μα­τι­κά μια ει­κό­να της πραγ­μα­τι­κό­τη­τας σαν να είναι η Ρωσία αυτή που δέ­χε­ται επί­θε­ση, απέ­να­ντι στην οποία χρειά­ζε­ται αλ­λη­λεγ­γύη κι επα­γρύ­πνη­ση. Ωστό­σο, αυτή η προ­πα­γάν­δα δεν έχει κα­τα­φέ­ρει μέχρι στιγ­μής να εξη­γή­σει -τόσο εντός όσο και εκτός της χώ­ρας- ποιοι ακρι­βώς είναι οι στό­χοι της Ρω­σί­ας και τι μπο­ρεί να θε­ω­ρη­θεί «νίκη» της.

Αυτή η πλή­ρης αβε­βαιό­τη­τα, σε συν­δυα­σμό με την οι­κο­νο­μι­κή κάμψη και τις τε­ρά­στιες και διαρ­κώς αυ­ξα­νό­με­νες απώ­λειες Ρώσων στρα­τιω­τών, είναι αρ­κε­τά ικανή να οδη­γή­σει το δη­μό­σιο αί­σθη­μα σε ένα ση­μείο κα­μπής στη διάρ­κεια του επό­με­νου ενός χρό­νου.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η κυ­βέρ­νη­ση δεί­χνει τόση επι­μέ­λεια στο να κα­τα­σκευά­ζει την ει­κό­να εσω­τε­ρι­κών εχθρών, ελ­πί­ζο­ντας ότι το μίσος ενα­ντί­ον τους θα βοη­θή­σει να δια­τη­ρη­θεί η ψευ­δαί­σθη­ση της «ενο­ποί­η­σης της κοι­νω­νί­ας»: Αυτοί οι «εσω­τε­ρι­κοί εχθροί» είναι τα δη­μό­σια πρό­σω­πα με αντι­πο­λι­τευ­τι­κές από­ψεις, που τους έχει απο­δο­θεί η ιδιό­τη­τα των «ξένων πρα­κτό­ρων» (η οποία συ­νε­πά­γε­ται σο­βα­ρό πε­ριο­ρι­σμό δι­καιω­μά­των, συ­μπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νης της απα­γό­ρευ­σης άσκη­σης μιας σει­ράς από επαγ­γέλ­μα­τα), οι ακτι­βι­στές κι­νη­μά­των των εθνι­κών μειο­νο­τή­των και, φυ­σι­κά, τα ΛΟ­ΑΤ­ΚΙ άτομα. Έτσι, στα τέλη του 2022, ο Πού­τιν υπέ­γρα­ψε ένα νόμο για τη λε­γό­με­νη «ΛΟ­ΑΤ­ΚΙ προ­πα­γάν­δα», ο οποί­ος ποι­νι­κο­ποιεί οποια­δή­πο­τε δη­μό­σια ανα­φο­ρά στα ΛΟ­ΑΤ­ΚΙ άτομα (και συ­νε­πα­κό­λου­θα, με­τα­τρέ­πει σε εγκλη­μα­τία κάθε ΛΟ­ΑΤ­ΚΙ άτομο που το δη­λώ­νει ανοι­χτά).

Κα­τα­στο­λή της Αρι­στε­ράς

Διώ­κο­ντας ανε­λέ­η­τα κάθε πο­λι­τι­κό της αντί­πα­λο, η δια­κυ­βέρ­νη­ση Πού­τιν, με τη σο­βι­νι­στι­κή ιμπε­ρια­λι­στι­κή ρη­το­ρι­κή της, θε­ω­ρεί εμ­φα­νώς τη ρι­ζο­σπα­στι­κή αρι­στε­ρά ως μια ιδιαί­τε­ρη απει­λή.

Ακόμη και πριν από τον πό­λε­μο, οι ρω­σι­κές υπη­ρε­σί­ες ασφα­λεί­ας (FSB) είχαν εξα­πο­λύ­σει μια πραγ­μα­τι­κή εκ­στρα­τεία για την πλήρη συ­ντρι­βή του αναρ­χι­κού και αντι­φα­σι­στι­κού κι­νή­μα­τος. Τον Σε­πτέμ­βριο του 2022, συ­νε­λή­φθη­σαν νε­α­ροί αναρ­χι­κοί σε πολ­λές ρω­σι­κές πό­λεις. Οι Κίριλ Μπρικ, Ντε­νίζ Αΐ­ντίν, Γιού­ρι Νεζ­νά­μοφ, Νι­κί­τα Ολέ­νικ, Ρομάν Πα­κλίν και Ντα­νίλ Τσέρ­τι­κοφ βα­σα­νί­στη­καν άγρια, για να απο­σπα­στούν από αυ­τούς ομο­λο­γί­ες ότι προ­ε­τοί­μα­ζαν δο­λιο­φθο­ρές.

Ο Κίριλ Ου­κράιν­τσεφ, ηγέ­της του συν­δι­κά­του ερ­γα­ζο­μέ­νων στις τα­χυ­με­τα­φο­ρές και γνω­στός αρι­στε­ρός βι­ντε­ο­μπλό­γκερ, τελεί υπό κρά­τη­ση από τον Απρί­λιο. Οι λόγοι της σύλ­λη­ψής του ήταν οι δια­δη­λώ­σεις και οι απερ­γί­ες που ορ­γά­νω­σαν οι τα­χυ­με­τα­φο­ρείς (κυ­ρί­ως με­τα­νά­στες ερ­γά­τες από την Κε­ντρι­κή Ασία) προ­σπα­θώ­ντας να βελ­τιώ­σουν τις συν­θή­κες ερ­γα­σί­ας τους.

Πριν από την Πρω­το­χρο­νιά, συ­νε­λή­φθη και ξυ­λο­κο­πή­θη­κε ο πιο ανα­γνω­ρί­σι­μος αρι­στε­ρός πο­λι­τι­κός στη Ρωσία, ο δη­μο­κρά­της σο­σια­λι­στής Μι­χα­ήλ Λο­μπά­νοφ. Είχε δη­μιουρ­γή­σει την πλατ­φόρ­μα «Nomination» η οποία ένωσε την αντι­πο­λε­μι­κή αντι­πο­λί­τευ­ση στις δη­μο­τι­κές εκλο­γές στη Μόσχα τον Σε­πτέμ­βριο του 2022.

Η φε­μι­νί­στρια, καλ­λι­τέ­χνι­δα και αντι­πο­λε­μι­κή ακτι­βί­στρια Αλε­ξάν­δρα Σκο­σι­λέν­κο, η οποία μοί­ρα­ζε αντι­πο­λε­μι­κά σύμ­βο­λα, βρί­σκε­ται αντι­μέ­τω­πη με ποινή πο­λυ­ε­τούς κά­θειρ­ξης.

Η Ντά­ρια Πολ­γιού­ντο­βα, μέλος της ορ­γά­νω­σης Αρι­στε­ρή Αντί­στα­ση, κα­τα­δι­κά­στη­κε πρό­σφα­τα σε κά­θειρ­ξη 9 (!) χρό­νων για «έκ­κλη­ση σε εξ­τρε­μι­σμό».

Ο αρι­στε­ρός δη­μο­σιο­γρά­φος Ιγκόρ Κουζ­νέ­τσοφ βρί­σκε­ται στη φυ­λα­κή εδώ και ένα χρόνο, κα­τη­γο­ρού­με­νος για «εξ­τρε­μι­σμό» λόγω των από­ψε­ών του κατά του πο­λέ­μου και του Πού­τιν.

Όλες αυτές είναι μόνο οι πιο γνω­στές πε­ρι­πτώ­σεις της κα­τα­στο­λής που έχει ξε­δι­πλω­θεί τον τε­λευ­ταίο ένα χρόνο ενά­ντια στη ρω­σι­κή Αρι­στε­ρά.

Η διε­θνής αλ­λη­λεγ­γύη με το ρω­σι­κό αντι­πο­λε­μι­κό κί­νη­μα είναι σή­με­ρα ένα ανα­πό­σπα­στο και εξαι­ρε­τι­κά ση­μα­ντι­κό μέρος του αγώνα ενά­ντια στον αι­μα­τη­ρό πό­λε­μο που εξα­πέ­λυ­σε η κυ­βέρ­νη­ση του Πού­τιν ενα­ντί­ον της Ου­κρα­νί­ας και του λαού της.

Για πάνω από μια δε­κα­ε­τία, οι Ρώσοι αντι­φα­σί­στες και σο­σια­λι­στές τι­μούν τη 19η Γε­νά­ρη ως τη δική τους ημέρα αλ­λη­λεγ­γύ­ης. Αυτή είναι η ημε­ρο­μη­νία που το 2009, στο κέ­ντρο της Μό­σχας, ο αρι­στε­ρός ακτι­βι­στής των αν­θρω­πί­νων δι­καιω­μά­των Στά­νι­σλαβ Μαρ­κέ­λοφ και η αναρ­χι­κή δη­μο­σιο­γρά­φος Ανα­στά­ζια Μπα­μπού­ρο­βα δο­λο­φο­νή­θη­καν από ένο­πλους νε­ο­να­ζί. Η δο­λο­φο­νία των Μαρ­κέ­λοφ και Μπα­μπού­ρο­βα ήταν η κα­τά­λη­ξη της ακρο­δε­ξιάς τρο­μο­κρα­τί­ας της δε­κα­ε­τί­ας του 2000, που δο­λο­φό­νη­σε εκα­το­ντά­δες με­τα­νά­στες και δε­κά­δες αντι­φα­σί­στες.

Για πολλά χρό­νια, όσο ήταν ακόμη εφι­κτό, οι Ρώσοι ακτι­βι­στές πραγ­μα­το­ποιού­σαν αντι­φα­σι­στι­κές δια­δη­λώ­σεις και συ­γκε­ντρώ­σεις στις 19 Γε­νά­ρη με το σύν­θη­μα «Το να θυ­μά­σαι ση­μαί­νει να αγω­νί­ζε­σαι!».

Σή­με­ρα, η ιδε­ο­λο­γία και η πρα­κτι­κή των ακρο­δε­ξιών ρι­ζο­σπα­στών έχουν γίνει ιδε­ο­λο­γία και πρα­κτι­κή της ίδιας της ρω­σι­κής κυ­βέρ­νη­σης, η οποία με­τα­τρέ­πε­ται γρή­γο­ρα σε φα­σι­στι­κή κατά τη διάρ­κεια της ει­σβο­λής της στην Ου­κρα­νία.

Επο­μέ­νως, φέτος, η ρω­σι­κή αρι­στε­ρά, που έχει ανα­γκα­στεί να εγκα­τα­λεί­ψει τη χώρα, απηύ­θυ­νε κά­λε­σμα για διε­θνείς δρά­σεις στις 19–24 Γε­νά­ρη για την υπο­στή­ρι­ξη των αντι­φα­σι­στών, αρι­στε­ρών και αναρ­χι­κών πο­λι­τι­κών κρα­του­μέ­νων. Συ­γκε­ντρώ­σεις και πι­κε­το­φο­ρί­ες θα γί­νο­νταν εκεί­νες τις μέρες σε Βε­ρο­λί­νο και Πα­ρί­σι, Αμ­βούρ­γο και Βιέν­νη, Νέα Υόρκη και Τι­φλί­δα. Εν­θαρ­ρύ­νου­με τους ανα­γνώ­στες του Jacobin να υπο­στη­ρί­ξουν αυτή τη δράση διε­θνούς αλ­λη­λεγ­γύ­ης με κάθε δυ­να­τό τρόπο. [το άρθρο γρά­φτη­κε στις 22 Γε­νά­ρη για το πε­ριο­δι­κό Jacobin]

Σε τε­λι­κή ανά­λυ­ση, η συ­ντή­ρη­ση της μνή­μης των θυ­μά­των είναι εφι­κτή μόνο ως αγώ­νας ενά­ντια στους εκτε­λε­στές τους.

rproject.gr/