Σχετικά με τα όρια μεταξύ «αριστερού» πατριωτισμού και σοσιαλσοβινισμού

Στις αρχές του Μάη, οκτώ διανοούμενοι του «πατριωτικού χώρου» απηύθυναν στο Γραμματέα του Πολιτικού Συμβουλίου της ΛΑΕ μια γραπτή πρόσκληση. Σύμφωνα με τον τίτλο της Iskra: «Αγωνιστές του δημοκρατικού πατριωτικού αντιμνημονιακού χώρου απευθύνουν έκκληση συμπόρευσης προς Λαφαζάνη».

Αντώνης Νταβανέλος

Στην «έκ­κλη­ση», που υπο­γρά­φει ο γνω­στός (από την έν­δο­ξη πε­ρί­ο­δο ΠΑΣΟΚ) δη­μο­σιο­γρά­φος Αντ. Κο­κο­ρί­κος, ση­μειω­νό­ταν: «Αγα­πη­τέ Πα­να­γιώ­τη, σε συ­νέ­χεια των συ­ζη­τή­σε­ων που έχου­με κάνει ως τώρα, σου απευ­θύ­νου­με αυτήν την έκ­κλη­ση για ένωση των ψη­φο­δελ­τί­ων του πραγ­μα­τι­κά αντι­μνη­μο­νια­κού και δη­μο­κρα­τι­κού πα­τριω­τι­κού χώρου στον οποίο θε­ω­ρού­με ότι και εσύ ανή­κεις. Η έκ­κλη­ση γί­νε­ται συμ­βο­λι­κά την ύστα­τη ώρα ενό­ψει ευ­ρω­ε­κλο­γών, με σκοπό να μην επα­να­λη­φθεί το φαι­νό­με­νο της πο­λυ­διά­σπα­σης και στις εθνι­κές εκλο­γές [η υπο­γράμ­μι­ση δική μου]. Πε­ρι­μέ­νου­με από σένα να απα­ντή­σεις θε­τι­κά στην πρω­το­βου­λία μας και να ανα­λά­βεις πρω­το­βου­λί­ες για πο­λυ­με­ρείς επα­φές και συ­νο­μι­λί­ες ενό­τη­τας και συ­μπό­ρευ­σης…» (Iskra, 3/5/2019).

Στην ευ­γε­νι­κή (όπως αρ­μό­ζει…) απά­ντη­ση του Πα­να­γιώ­τη Λα­φα­ζά­νη το­νι­ζό­ταν: «Αν ένα τέ­τοιο με­γά­λο μέ­τω­πο, με όλες τις δια­φο­ρε­τι­κό­τη­τες των δυ­νά­με­ων που θα το συ­να­παρ­τί­σουν και στη βάση της ισο­τι­μί­ας τους, δεν έγινε δυ­να­τό μπρο­στά στις ευ­ρω­ε­κλο­γές, θεωρώ ότι επι­βάλ­λε­ται να ανοί­ξει ου­σια­στι­κή και χωρίς αγκυ­λώ­σεις και προ­κα­τα­λή­ψεις η συ­ζή­τη­ση για την προ­ώ­θη­σή του αμέ­σως μετά και ενό­ψει των εθνι­κών εκλο­γών…» (Iskra, ό.π., υπο­γράμ­μι­ση δική μου).

Είναι γνω­στό ότι οι πο­λι­τι­κές και οι εκλο­γι­κές συμ­μα­χί­ες αφο­ρούν συλ­λο­γι­κό­τη­τες, μέ­τω­πα, κόμ­μα­τα και ορ­γα­νώ­σεις. Γιατί αυτή η «έκ­κλη­ση» απευ­θύν­θη­κε προ­σω­πι­κά στον Γραμ­μα­τέα του ΠΣ της ΛΑΕ και όχι στο ΠΣ της ΛΑΕ ή, πιο απλά, στη ΛΑΕ; Υπο­θέ­τω, γιατί αυτοί που την υπέ­γρα­ψαν γνω­ρί­ζουν ότι η πρό­τα­σή τους απορ­ρί­πτε­ται από τη συλ­λο­γι­κή από­φα­ση της ΛΑΕ, που με ευ­ρύ­τα­τη πλειο­ψη­φία απο­φά­σι­σε σχε­τι­κά με την πο­λι­τι­κή γραμ­μή και τις συμ­μα­χί­ες της στις επερ­χό­με­νες εκλο­γι­κές ανα­με­τρή­σεις.

Άλ­λω­στε, πολ­λοί από τους υπο­γρά­φο­ντες την «έκ­κλη­ση» πα­ρα­βρέ­θη­καν, υπο­στη­ρί­ζο­ντες, στην εκ­δή­λω­ση πα­ρου­σί­α­σης του ψη­φο­δελ­τί­ου του «πα­τριω­τι­κού» χώρου στο Δήμο της Αθή­νας, με υπο­ψή­φιο Δή­μαρ­χο τον Γ. Κα­ρα­μπε­λιά. Μαζί με την Ένωση Κε­ντρώ­ων του Β. Λε­βέ­ντη, τη Χρι­στια­νι­κή Δη­μο­κρα­τία του Μαν. Μη­λια­ρά­κη, τον Σ. Κα­λε­ντε­ρί­δη, τον Πρό­δρο­μο Εμ­φιε­τζό­γλου, τον Δημ. Κυ­πριώ­τη κ.ά.

Ένα τέ­τοιο φάσμα είναι επι­θυ­μη­τό, είναι σκό­πι­μο, είναι εφι­κτό, να προ­σκλη­θεί σε μια «ου­σια­στι­κή, χωρίς αγκυ­λώ­σεις και προ­κα­τα­λή­ψεις συ­ζή­τη­ση» αμέ­σως μετά τις ευ­ρω­ε­κλο­γές «και ενό­ψει των εθνι­κών εκλο­γών»; Η απά­ντη­ση πρέ­πει να είναι κα­θα­ρή: Όχι. Και η πρό­βλε­ψή μου είναι ότι αυτή η απά­ντη­ση θα δια­θέ­τει πλα­τύ­τε­ρη από την προη­γού­με­νη πλειο­ψη­φία μέσα στις γραμ­μές των μελών της ΛΑΕ.

Γιατί οι πο­λι­τι­κές και οι εκλο­γι­κές συμ­μα­χί­ες στη­ρί­ζο­νται, πέρα από προ­θέ­σεις, σε πο­λι­τι­κές θέ­σεις και σε κοι­νές πο­λι­τι­κές πρα­κτι­κές. Και τέ­τοια κοινή βάση δεν υπήρ­ξε, δεν υπάρ­χει και δεν πρό­κει­ται να υπάρ­ξει.

Είναι γνω­στό ότι μέσα στις γραμ­μές της Αρι­στε­ράς στην Ελ­λά­δα υπάρ­χει μια ισχυ­ρή «πα­τριω­τι­κή» πα­ρά­δο­ση. Όμως αυτή έχει ει­δι­κά γνω­ρί­σμα­τα, δεν ταυ­τί­ζε­ται με τον διά­χυ­το «πα­τριω­τι­σμό» των κα­θε­στω­τι­κών δυ­νά­με­ων και ει­δι­κό­τε­ρα της ακρο­δε­ξιάς.

Μια πρώτη δια­χω­ρι­στι­κή γραμ­μή είναι η αντί­θε­ση και η εχθρό­τη­τα προς τον ρα­τσι­σμό. Δυ­στυ­χώς σε αυτό το μέ­τω­πο, που όφει­λε να είναι αρ­ρα­γές, έχουν υπάρ­ξει ρωγ­μές. Μια γνω­στή εκ­πρό­σω­πος του «πα­τριω­τι­κού» χώρου, η υπο­ψή­φια δή­μαρ­χος Παλ­λή­νης-Γέ­ρα­κα κ. Ραχήλ Μακρή, έγρα­ψε πρό­σφα­τα: «Με νέο κύμα ελ­λη­νο­ποι­ή­σε­ων “προ­σφύ­γων”, που ξέ­βρα­σαν στα νησιά μας τα τρύ­πια φου­σκω­τά του Σόρος και του Ερ­ντο­γάν, η κυ­βέρ­νη­ση ελ­πί­ζει να με­τριά­σει τη συ­ντρι­πτι­κή της ήττα…». Ανά­λο­γες προ­σπά­θειες για «ψά­ρε­μα» ψήφων στα πιο βρό­μι­κα νερά της αντι­προ­σφυ­γι­κής γλώσ­σας και πο­λι­τι­κής συ­νι­στά ρήξη με στοι­χειώ­δεις αρχές όπως της λαϊ­κής αλ­λη­λεγ­γύ­ης και της δη­μο­κρα­τι­κής υπο­στή­ρι­ξης αδύ­να­μων αν­θρώ­πων, συ­νι­στά πο­λι­τι­κή με­τα­τό­πι­ση προς την ατζέ­ντα της ρα­τσι­στι­κής ακρο­δε­ξιάς.

Μια άλλη δια­χω­ρι­στι­κή γραμ­μή ήταν πάντα ο αντι­ι­μπε­ρια­λι­σμός της «πα­τριω­τι­κής» αντί­λη­ψης μέσα στην Αρι­στε­ρά: η άποψη που ισχυ­ρι­ζό­ταν ότι η διεκ­δί­κη­ση της εθνι­κής ανε­ξαρ­τη­σί­ας είναι μια στέ­ρεα βάση για τη σύ­γκρου­ση με την πο­λι­τι­κή των ΗΠΑ, της ΕΕ, του ΝΑΤΟ κλπ. Δυ­στυ­χώς, η συ­νο­χή και αυτής της δια­χω­ρι­στι­κής γραμ­μής δο­κι­μά­ζε­ται από τις εξε­λί­ξεις και την επι­και­ρό­τη­τα. Ζούμε σε μια χώρα που ανα­πτύσ­σει στρα­τιω­τι­κό «άξονα» με το Ισ­ρα­ήλ και την Αί­γυ­πτο, που ανα­λαμ­βά­νει την οι­κο­νο­μι­κή και στρα­τιω­τι­κή υπο­στή­ρι­ξη της επέ­κτα­σης του ΝΑΤΟ στα Δυ­τι­κά Βαλ­κά­νια, μια χώρα που ορί­ζε­ται επι­σή­μως από την κυ­βέρ­νη­ση Τραμπ ως «το πιο πο­λύ­τι­μο στή­ριγ­μα των ΗΠΑ, στο γε­ω­γρα­φι­κό τόξο με­τα­ξύ της Πο­λω­νί­ας και του Ισ­ρα­ήλ». Σε αυτή τη χώρα δεν είναι πλέον εφι­κτό να υπο­στη­ρί­ζο­νται από την Αρι­στε­ρά οι διεκ­δι­κή­σεις «εθνι­κής κυ­ριαρ­χί­ας» των κα­θε­στω­τι­κών/κρα­τι­κών δυ­νά­με­ων ως μια κά­ποια εκ­δο­χή «αντι­ι­μπε­ρια­λι­σμού». Ένας πα­ρα­δο­σια­κός αντι­τουρ­κι­σμός, που με­γε­θύν­θη­κε στα χρό­νια της πα­σο­κι­κής κυ­ριαρ­χί­ας και θρά­φη­κε από τα «μυ­στι­κά κον­δύ­λια» πολ­λών υπουρ­γεί­ων, σή­με­ρα συ­μπλέ­ει πλή­ρως με την επί­σης και δια­κη­ρυγ­μέ­νη πο­λι­τι­κή των ΗΠΑ, της ΕΕ και του Ισ­ρα­ήλ, σχε­τι­κά με τις εξε­λί­ξεις στην Ανα­το­λι­κή Με­σό­γειο.

Δια­βά­σα­με πρό­σφα­τα μια εκτί­μη­ση: «το οι­κο­νο­μι­κο­κοι­νω­νι­κό μνη­μό­νιο θα συ­μπλη­ρω­θεί με ένα γε­ω­πο­λι­τι­κό μνη­μό­νιο ευ­ρω­α­τλα­ντι­κής έμπνευ­σης για την ανα­θε­ώ­ρη­ση στην πράξη της Συν­θή­κης της Λο­ζά­νης… που μπο­ρεί να φτά­σει μέχρι ση­μείο ακρω­τη­ρια­σμού της Ελ­λά­δας και της Κύ­πρου» (Iskra, 18/5/2019).

Πρό­κει­ται για μια εκτί­μη­ση που δεν ται­ριά­ζει με τις εξε­λί­ξεις: Με την πο­λι­τι­κή των ΗΠΑ, της ΕΕ, της Γαλ­λί­ας και της Γερ­μα­νί­ας στην Ανα­το­λι­κή Με­σό­γειο, όπου πράγ­μα­τι προ­ω­θούν «ανα­θε­ω­ρή­σεις» ισχύ­ος, αλλά προς την αντί­στρο­φη κα­τεύ­θυν­ση, προς την ενί­σχυ­ση του ρόλου του ελ­λη­νι­κού κρά­τους που δια­τη­ρεί τις «φι­λι­κό­τε­ρες» σχέ­σεις με τις πα­ρα­πά­νω δυ­νά­μεις. Πρό­κει­ται, ταυ­τό­χρο­να, για μια εκτί­μη­ση που, παρά τις προ­θέ­σεις (για τις οποί­ες δεν έχου­με αμ­φι­βο­λί­ες…), προ­κα­λεί δέος και ανη­μπό­ρια στον κόσμο και γι’ αυτό τον στρέ­φει σε συ­ντη­ρη­τι­κή κα­τεύ­θυν­ση. Πρό­κει­ται, τέλος, για μια εκτί­μη­ση που είναι αρ­κού­ντως ση­μα­ντι­κή και κατά συ­νέ­πεια θα όφει­λε να εξα­σφα­λί­σει συλ­λο­γι­κή έγκρι­ση πριν «μπου­μπου­νι­στεί» στη δη­μό­σια συ­ζή­τη­ση…

Υπάρ­χει, ακόμα, μια τρίτη δια­χω­ρι­στι­κή γραμ­μή ανά­με­σα στον «αρι­στε­ρό» πα­τριω­τι­κό χώρο και τον κα­θε­στω­τι­κό «πα­τριω­τι­σμό»: Αυτή της υπε­ρά­σπι­σης, χωρίς όρους και προ­ϋ­πο­θέ­σεις, όλων των δη­μο­κρα­τι­κών δι­καιω­μά­των και ελευ­θε­ριών. Όταν ένα «μέ­τω­πο», όπως η ΛΑΕ, έχει εκ­φρα­στεί συλ­λο­γι­κά υπέρ του δι­καιώ­μα­τος στην άδεια όλων των βα­ρυ­ποι­νι­τών κρα­του­μέ­νων –και κατά συ­νέ­πεια και του Δη­μή­τρη Κου­φο­ντί­να που, παρ’ όλες τις δια­φω­νί­ες μας για το «δρόμο» που διά­λε­ξε, είναι στη φυ­λα­κή ως πο­λι­τι­κός κρα­τού­με­νος– απο­τε­λεί πρό­κλη­ση να βγαί­νουν υπο­ψή­φιοι στις τη­λε­ο­ρά­σεις και να απο­φεύ­γουν στοι­χειω­δώς να συμ­με­ρι­στούν τη συλ­λο­γι­κή το­πο­θέ­τη­ση. Και πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρο να αφή­νουν σκιές και υπο­νο­ού­με­να ενά­ντια σε όσους/ες κι­νη­το­ποιού­νται αυτή τη στιγ­μή, υπε­ρα­σπί­ζο­ντας μια τόσο απλή δη­μο­κρα­τι­κή γραμ­μή απέ­να­ντι στους «θεούς» (της κυ­βέρ­νη­σης ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ) και τους «δαί­μο­νες» (της Πρε­σβεί­ας).

Εν κα­τα­κλεί­δι: γνω­ρί­ζου­με την πα­ρά­δο­ση του πα­τριω­τι­κού χώρου μέσα στην Αρι­στε­ρά, δια­φω­νού­με σε καί­ρια ση­μεία της ανά­λυ­σης και των ιδεών του, μπο­ρού­με όμως να συ­νερ­γα­ζό­μα­στε. Υπό όρους και προ­ϋ­πο­θέ­σεις: Όπως, η τή­ρη­ση των δια­χω­ρι­στι­κών γραμ­μών με τις κυ­ρί­αρ­χες πρα­κτι­κές και πο­λι­τι­κές. Όπως, η τή­ρη­ση των βα­σι­κών αρχών σε κάθε με­τω­πι­κή συ­νερ­γα­σία, που είναι η συλ­λο­γι­κή από­φα­ση και δέ­σμευ­ση και όχι η αυ­θαί­ρε­τη «υπέρ­βα­ση» με άλ­μα­τα στο κενό.

rproject.gr